زهي عشق زهي عشق که ما راست خدايا

بیست و هفتم تیر ماه سال 1367 بود. بعد از عملیات مشترک منافقین و نیروهای صدام و قدرت­های پشت آنها به نام «عملیات چلچراغ» از منطقه­ی مهران به صالح آباد آمده بودیم. اخبار ساعت دو بعد از ظهر را گوش می­کردیم که متوجه شدیم امام خمینی قطعنامه 598 شورای امنیت را پذیرفته است. خیلی­ها با شنیدن آن خبر صلح­آمیز خوشحال شدند. از قیافه­ی خیلی­ها هم پیدا بود که ناراحت­اند. ولی بعد از اینکه پیام امام قرائت شد ناراحتی به قیافه­ی آنها که خوشحال بودند نشست، و از قیافه­ی آنها که ناراحت بودند وارد صدای­شان شد. بعد رادیو تصنیف «زهی عشق، زهی عشق که ما راست خدایا» را با صدای محزون بهزاد کرمانی پخش کرد تا کمی اندیشه چاشنی این ناراحتی خوشحال­کننده یا خوشحالی ناراحت­کننده شود. صلح با پیام صلح شروع نشد. دشمن تا تکلیف مفاد صلح مشخص شود باز هم به کمک پشتیبانان­اش حمله کرد تا غنیمت و اسیر بگیرد تا بعد از آتش­بس از امتیازش استفاده کند. خیلی­ از آن خوشحال­ها و ناراحت­ها در دفاع مقدس در برابر هجوم دشمن شهید و مجروح و یا اسیر شدند. راستی، در این «زهی عشق» مولانا چه بود که در آن لحظه هم راضی را راضی کرده بود و هم ناراضی را راضی؟ بد نیست یک نگاهی، هر چند کوتاه، به ابیات آن بیندازیم. البته بهزاد همه این ابیات را نخوانده است، ولی ما همه را می­خوانیم تا آنچه را که پنهان در آن ابیات پیدا هست را نیز ببینیم:

زهي عشق زهي عشق که ما راست خدايا

چه نغزست و چه خوبست و چه زيباست خدايا

زنده باد عشق! مولوی می­گوید: آفرین به عشق. به این عشقی که ما داریم. خدایا تو شاهد هستی و شاهد باش که ما عاشقیم. از عشق نگذشته­ایم، و نمی­گذریم.

چه گرميم چه گرميم از اين عشق چو خورشيد

چه پنهان و چه پنهان و چه پيداست خدايا

خدا می­داند که هنوز از این عشق گرمیم، از این عشقِ همچون خورشید. گرچه این عشق در بعضی از ما پنهان است و در بعضی خودش را آشکار می­کند.

زهي ماه زهي ماه زهي باده همراه

که جان را و جهان را بياراست خدايا

این نور خورشید عشق را می­شود در تابش­اش روی چهره­های ماه و در گردش باده در دست­های عاشق دید. همین ماه و همین باده برای زینت جان­ها و جهان کافی است زیرا که از خداست.

زهي شور زهي شور که انگيخته عالم

زهي کار زهي بار که آن جاست خدايا

درست است که با همه شرّی که در دنیاست شوری در هر چه و هر که خیر است افتاده، ولی اصل کار و بار ما مال آن دنیاست.

فروريخت فروريخت شهنشاه سواران

زهي گرد زهي گرد که برخاست خدايا

چه قدر این بیت می­تواند وصف حال امام حسین(ع) باشد. شاه این سواران عاشق به زمین افتاد. این افتادن مانند افتادن خورشید به زمین است. این افتادن نیست، این ریختن است. هر گردی را خورشیدی می کند. گردی که بپا خاست گرچه از خاک این دنیاست، با عشقی که آمیخته­اش شد تبرک شد. آفرین به این خاک. آفرین به عشقی که به این خاک دمیده شد.

فتاديم فتاديم بدان سان که نخيزيم

ندانيم ندانيم چه غوغاست خدايا

گرچه افتاده­ایم، چون افتاده­ی اوییم، غوغایی در ماست که در اینجا که برنخیزیم برخاسته­ی آنجاییم.

ز هر کوي ز هر کوي يکي دود دگرگون

دگربار دگربار چه سوداست خدايا

گرچه به ظاهر افتاده­ایم، هنوز از آتش این عشق از هر کوی و برزنی دودی بلند می­شود. هنوز عدّه­ای دور آتش این عشق جمع و از آن گرمند. این گرمی از چه بده-بستان دیگری است؟ خودت بهتر می دانی خدایا.

نه داميست نه زنجير همه بسته چراييم

چه بندست چه زنجير که برپاست خدايا

دامی نبود که به آن افتاده باشیم که حالا خوشحال باشیم که رها شده­ایم. زنجیری نبود که به دست و پای ما بسته باشند، که خوشحال باشیم که بازش کرده­اند. آن بند و زنجیری که بود از خدا بود، آن بند و زنجیری که هست از عشق بود و از خداست و هنوز به دست و پاهای­مان هست.

چه نقشي­ست چه نقشي­ست در اين تابه دل ها

غريبست غريبست ز بالاست خدايا

نقش داغی که به دل داریم از اوست. در تابه­ی دل که تابه­ای اوست، سوزش دل، از اوست و تابش دل، از او، داغ عشق او را بر خود نقش زده­ایم. نه، ما نزده­ایم. شگفت اینجاست که این نقش را از او داریم، از آن بالا.

خموشيد خموشيد که تا فاش نگرديد

که اغيار گرفتست چپ و راست خدايا

عاشقان! بهتر این است که خاموش باشید. شعله­تان را نمایان نکنید. عشق را و خودتان را لو ندهید. از درون بسوزید تا کسی به جرم عاشقی شما را نیازارد. خدایا خودت می­دانی که چپ و راست پر از آنهایی است که عاشق نیستند. از غیرند؛ از ما و از تو نیستند. ما هر چه که کردیم و هر چه که می­کنیم، پیدا و پنهان، از عشق توست.