شب قَدر یا لَیلَةُ القَدر
شب نزول قرآن و مقدّر شدن امور یک‌ساله انسان‌هاست. قرآن در سوره‌های قدر و دخان از این شب سخن می‌گوید. براساس آیات قرآن و روایات، ارزش شب قدر بیش از هزار ماه است. این شب بافضیلت‌ترین شبِ سال و شب رحمت الهی و آمرزش گناهان است و در آن، فرشتگان به زمین می‌آیند و بنابر برخی از احادیث شیعه، مقدرات سال آینده بندگان را بر امام عرضه می‌کنند.
زمان دقیق شب قدر، روشن نیست؛ ولی بر اساس بسیاری از روایات، درماه رمضان واقع شده و یکی از شب‌های ۱۹، ۲۱ یا ۲۳ این ماه دانسته شده است. شیعیان بر شب ۲۳ رمضان و اهل سنت بر شب ۲۷ رمضان تأکید بیشتری دارند.
(إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةٍ مُّبَارَكَةٍ إِنَّا كُنَّا مُنذِرِينَ • فِيهَا يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكِيمٍ)
[۲] دخان/سوره۴۴، آیه۳ و ۴.
»ما قرآن را در شبی پربرکت نازل کردیم. ما همواره انذارکننده بودیم. در آن شب که هر امری بر اساس حکمت خداوندی تدبیر، تعیین و جدا می‌گردد.»
(وَمَا أَدْرَاكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْرِ) [۱۸]قدر/سوره۹۷، آیه۲.
«و تو چه می‌دانی که شب قدر چیست؟»
(لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِّنْ أَلْفِ شَهْرٍ)
[۱۹]قدر/سوره۹۷، آیه۳.
«شب قدر از هزار ماه بهتر است.»
(إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ)
[۲۹]قدر/سوره۹۷، آیه۱.
و بدون شک، شب قدر در ماه رمضان قرار دارد:
(شَهْرُ رَمَضانَ الَّذی اُنْزِلَ فیهِ الْقُرْآنُ)
[۳۰]↑ بقره/سوره۲، آیه۱۸۵.
شیعیان در این شب‌ها با الگوگیری از چهارده معصوم، به شب‌زنده‌داری، تلاوت قرآن، دعا، عبادت و مذاکره علمی و کسب دانش و معرفت می‌پردازند. ضربت خوردن و شهادت امام علی(ع) در این شب‌ها نیز به اهمیت آن نزد شیعیان افزوده و سوگواری برای آن امام با آیین‌های شب قدر همراه شده است.