من "چال" -دئدیم، "اوجال" -دئدیم،
من "وور" دئدیم، "قالدیر" دئدیم.
سؤز هوجوم‏دور، سؤز حمله‌دیر،
بیرجه کلمه بیر جمله‌دیر.
سن دیلده‌کی قودرته باخ.
جورأته باخ!
بیر جومله‌نی بیر کلمه‌یه سیغیشدیران
کلمه‏‌ده‌کی باریتا باخ!
یوز ایللرین اَله‌ییندن آریدیلمیش آریتا باخ!
دده‌لریم بو سؤزلرین آلووونو گئیینیبدیر
اورک‌لری بو سؤزلرین وورغوسویلا دؤیونوبدور.
قالخان تاخیب "قالخ" سسینه،‌ وروشوبدور "وور" سسینه.
آخی نییه دَییشدیرَک
بیزیم قورقود آتامیزین یاراتدیغی کلمه‌لری
باشقاسینین گلمه‌سینه؟
نییه منیم آنام "مادر"،
نییه آتام "پدر" اولسون؟
بو دولاشیق تیجارت‌ده
نییه منیم دوغمالاریم اؤزگه‌سینین تاپداغیندا هدر اولسون؟
نییه یادین بَهمَزینه "بال" دئمه‌لی؟
‌اؤز آشیما "یال" دئمه‌لی؟
نییه منیم آنا دیلیم
گلمه دیلین قاباغیندا
تیتیم-تیتیم تیتره‌مه‌لی؟
نییه دوغمام یاد اولمالی،
اؤز سؤزلریم اؤز دیلیمدن قووولمالی؟
هئچ گؤردونمو توراغایی
قارغا کیمی "قا-قا" دئیه؟
هئچ گؤردونمو سیغیرچینی
سَرچَه کیمی جوککولدویه؟
سؤزلرین ده میللت کیمی
اؤز ازلی صیفتی وار.
هر کلمه‌نین اؤز جؤوهری، فیطرتی وار.
دَییشنده یاد سؤزونه اؤز سؤزونو،اؤز لهجه‌نی،
صیفتنی دَییشیرسن
تانیمیرام اوندا سنی.
آنلامیرام فیطرتین نه، صیفتین نه؟
گؤوشویه‌نده سن اؤزگه‌نین سؤزلرینی،
صیفت تاخدین صیفتینه...
سن توپوردون اؤز بابانین اوجاغینا.
آنان سنی بو اوجاغا اؤولاد دوغوب،
سنسه گیردین اؤزگه‌سینین قوجاغینا.
هر میللتین اَن قیمتلی ثروتی‌دیر آنا دیلی.
اؤولادلاری یئر اوزونده سپه‌لنسه،
پَرن- پَرن دوشن‌لرین وحدتی‌دیر آنا دیلی.
بو دونیانین هانسی اوزاق قوجاغیندا سسلنرسه،
او قوجاغی منیم اوچون عزیزلدن آنا دیلیم،
غوربتی ده وطن ائدن آنا دیلیم!
سؤزلرینین نغمه‌سینده
روحوموزو جینگیل‌ده‌دن آنا دیلیم!
منی آنا وطنیمین بوتون اوغول-قیزلارییلا
قوهوم ائدن آنا دیلیم!
سن گؤزلره گؤرونمه‌ین بیر تئلسن کی.
یول آچمیسان کئچمیشیمدن گله‌جگه.
آنا یوردون اؤز روحونو کئچیریرسن-
بو نسیلدن او نسیله،
او اورکدن بو اوره‌یه.
اؤز دردیمی، سئوینجیمی
دوداغیمدا چاغلادانیم،
منی آنا وطنیمه، بو گونومو
صاباحیما، دونن‌یمه باغلادانیم.
ائی سسیمه سس وئره‌نیم، سن ائی منیم وارلیغیمی یئر اوزونه گؤستره‌نیم.
ائی شرفیم، ائی بایراغیم،
ائی "آنامین کیتابی"ندا آدی قالان
دوغما ایکن اؤگئی اولان سینه داغیم.
ختایی‌نین قیلینجیندا، فضولی‌نین غزلینده
بولؤوله‌نیب اورخاولانان سؤز کسَریم،
داغلاریمدان دامجی-دامجی سیزیب گلن اؤز اثریم.
ائی بو گونو دیلیم – دیلیم
پارچالانان آنا دیلیم.
سینه‌سینده اود قالانان آنا دیلیم.
قاپی‌لارین آرخاسیندا
بوینو بوکوک قالان دیلیم،
وار ایکن یوخ اولان دیلیم.
آیاق‌لاردا کیلیم،دیلیم،
ووروش‌لاردا بیر قهرمان،
باریش‌لاردا حلیم دیلیم!
یادین فیتواسی‌یلا اؤز گوللـه‌میزله،
اؤزگنین دیلینه اوو اولان دیلیم!
مؤهورلو حوقوقلو ایداره‌لردن،
داخمالار کؤنجونه قووولان دیلیم!
عالی طبقه‌لر سنی، داندی‌لار
سن بیر عوممان ایکن، دایاز ساندی‌لار
اؤزگه‌نین دیلینده خوروزلاندی‌لار،
سن ائی اؤز ساجیندا قوورولان دیلیم!
ختایی تاختیندا سن فرمان اولدون،
دیل‌لره حؤکوم ائدن قهرمان اولدون
بس نییه سن بو گون پریشان اولدون!
بابک قیلینجیندان اود آلان دیلیم!
تاریخین یولونو کئچدین اوغورلو
سنه باتاممادی بیر قولو زورلو
دوننی مؤحتشم صاباحی نورلو
ایندیسی تاپدانیب اووولان دیلیم!
آنالی، آتالی، آ یئتیم دیلیم!
شرفیم، شؤهرَتیم غئیرتیم دیلیم!

"مرضیه"پوئماسیندان

✍#بختیار_واهابزاده
کؤچورن: #تانسو_خیاوی

@adabiyatfenumenlari

دیشلریم توکولدو، ساچیم آغاردی،

دیشلریم توکولدو، ساچیم آغاردی،

یاشین نه گوناهی، یاش بهانه دیر،

طالعیم داش آتدی، باشیمی یاردی،

بونا داش نیله سین، داش بهانه دیر

بعضن باهاردا دا سارالیر یارپاق،

طالعین الینده ، هر شئی اویونجاق،

انسانی اؤلدورن اجلدیر آنجاق،

آزاردا، بزاردا، بوش بهانه دیر

لاغ ائتمه بدبخته، گولمه ناکاما،

بدبخت جان آتماقلا، یتیشمزکاما،

بختیمدن قار یاغدی عؤمور باغچاما،

بونا قیش نیله سین، قیش بهانه دیر

من قوزیئلی اولدوم، آرزوم گونیلی،

اونا چاتاممادیم، چالیشدیم خیلی،

بختیار، بختیندن اولدون گیلئیلی،

بودا سنین اوچون خوش بهانه دیر.

بختیار وهابزاده

لاغ :مسخره

بختیار وهابزاده: سؤز اولوب

ميزلر قالير ،اوتورانلار دئيشير گلن دئير، گليشيمله ياز اولوب

بيرجه ايلي باشا وئريب قيشقيرير دئيشديرديم، ايري دؤنوب دوز اولوب

سن يالانين بويونا باخ آي آلله ديوانينا تويونا باخ آي آلله

دوشدويوموز اويانا باخ آي الله اوتوز ايلين فاحيشه سي ، قيز اولوب

ايپك ايميش آچيلماميش باراما هر چيچكدن ملهم اولماز ياراما

هر دنيزدن سن ميرواري آراما ياخشي پيسدن ، قيزيل ميسدن آزاولوب

آلقيشلارا تعريفلره اويما چوخ نوفوذونو داغ باشينه قويما چوخ

من،من دئيه ئوز دئوشونه دؤيمه چوخ هانسي سئرچه لپريندن ايز اولوب

گئوردوم واختين فيتنه سيني فعليني اي بختيار ساخلا گئورك ديليني

سينديريبلار حقيقتين بئليني ايندي دؤنوب آغيزلاردا سئوز اولوب

آغریما اورَییم

شعر: حسین عاریف &
*بختیار وَهابزاده*
موسیقی: علی بابا ممداُو
خواننده: علی بابا ممداُو

عمرون نه واختیدیر تیترَییر قَلَم
یازیب پوزمالییام من ایندَن بئله

داوایا، دَرمانا دُوزه بیلمَرَم
آغریما اورَییم، آغریما هَله!

(حَیاتین نه بویوک ایمتاحانی وار
سیغماییر کاغیذا، سیغماییر دیله

نئچه قوهوم تویو، دوست نیشانی وار
آغریما اورَییم، آغریما هَله...!)

اورک اودور داییم یانا
اود قوپارا آلوولانا
باجارمیرسا، قوی دایانا
دئمک او هئچ اورَک دِییل
او هئچ مُنه گرک دِییل

آغلاما اورَک، اگر‌ گولمیر
دویونتوسونی هئچ کس بیلمیر
چیرپینتیسی ائشیدیلمیر
دئمَک او هئچ اورَک دِییل
او هئچ مَنه گرک دِییل

من نئیلَییرَم او اورَیی
یوخ آرزوسی بیر دیلَیی؟
باجارمیرسا او سئومَیی
دئمَک او هئچ اورَک دِییل
او هئچ مَنه گرک دِییل

وطن ایچون لازیم گلسه
پولاد کیمی گریلمَسه
تورپاغینا سَریلمَسه
دئمَک او هئچ اورَک دِییل
او هئچ مَنه گرک دِییل

داغیتماق ایستَرَم دومانی، چَنی
اویانیب او باشدان سَحَر یئلینه

داغلارین زیروَسی گوزلَییر مَنی
آغریما اورَییم، آغریما هَله...!

عؤمرون فصيللري تئز باشا گلدي*** يايي بهرليدير قيشي بهرسيز

(فصلهای زندگی چه زود بسر رسید***تابستانش پر ثمر بود و زمستانش بی ثمر)

بختیار وهابزاده: مندن خبرسیز

بير واخت آييلديم كي هئيدن دوشموشم***ايللر ئوز آتيني چاپدي يهرسيز.

(وقتی بخود آمدم که رمقی نمانده است ***و سالها ،چهار نعل تاخته است )

آمال اولان يئره باش قويان ايللر*** توران گؤزلريمه ياش قويان ايللر.

(خوشا سالهای امید و آرزو *** سالها ی جاری کننده ی اشک بر چشمهای کم سو)

اي ياشيمين ئوستونه ياش قويان ايللر***هارا قاچيرسينيز مندن خبرسيز

(ای سالهایی که برعمرم می افزائید *** کحا شتابان و بی خبر ازمن )

اي عؤمور گؤرونور آرتيق ساحيلين***الين قيسالديقجا اوزانير ديلين

(ای عمر! دیگر ساحل پایانیت دیده میشود*** هر قدر دستت از دنیا کوتاهتر زبانت درازتر)

عؤمور دن وئرديگين يئتميش اوچ ايلين***زهري يئترلي بالي يئترسيز

( در این نصیبت از هفتادو سه سال زندگی*** تلخیش بحد کافی و شیرینیش ناکافی)

ئوز چيين يوكودور هركسين ياشي ***دردي- سيرداشيديرفيكري- يولداشي

{سن هر کس بار زندگیش است ***بادردش هم راز و فکرش رفیق)

دؤنوب خصلتيمه قهر گؤز ياشي*** سئوينج ده كدر ده ئوتمور قهرسيز

(به خصلتم تبدیل شده گریه وزاری *** نه شادی و نه غم بدون گریه ممکن نمیشود)

فيكيرلر سئلينده آخاندان بري***آييرا بيلدينمي خيردن شري؟

( از زمانیکه در سیل افکار جاری شده ام*** آیا توانسته ام خیر وشر را ازهم جدا کنم؟)

توكولموش عؤمرومون يارپاق ايللري*** باغچاسي ويرانه باغي چپرسيز

(از سالهایی که همچون برگ درختان از عمرم جدا شده اند***باغچه اش ویرانه و بدون چپر)

كؤنول اوكؤنول دي قوجا ياشيندا*** فيكير لر قايناشير يئنه باشيمدا

(دل همان دل است که در سن پیری*** افکار میجوشد باز هم در سرم)

يئنه هجومدايام سؤز ساوشيمدا***سؤزوم تپرلدير ئوزوم تپرسيز

(بازهم در مبارزه هستم در مبارزه ی با سخن***وسخنم با نفوذ است وخودم بی نفوذ)

دونیانین دونیانین (بختیار وهابزاده)

باش آچمادیم عومروم بویو من یازیخ
ابلیسیندن، مله ییندن دونیانین
آدم ساتدی بیر بوآلمایا جنّتی،
تورا دوشدو کله ییندن دونیانین.


نه گؤزل دی، اوره ک گئنیش، سؤز آچیق
یاشامادیم بیر سئودامی یاریمچیق
عذاب آدلی دییرماندان نارین چیخ،

کئچه جکسن اله ییندن دونیانین


آرزوم اوچون بیر مله ین جویوردوم،
او تپه دن بو تپه یه یویوردوم.
نییه قورخوم کفنیندن ؟
نه گؤردوم
بئشیییندن، بله ییندن دونیانین ؟


ای بختیار، زامان عؤمرو اریدیر،
او دونیایا گئتمه میشدن چورودور.
آرخاسینجا پالاز کیمی سورودور.
برک یاپیشسان اته ییندن دونیانین.

بختیار وهابزاده : قوجالمیر

قوجالدیر اینسانی قوجالمیر زمان

اوره گین آتشی - کؤزو قوجالمیر

داغلاری – داشلاری قوجالدان زمان

بیلمیرم بس نییه اؤزو قوجالمیر

*********

گئتدی باهاریمیز ، یئر قیشا قالدی

دؤزلر قارا قالدی یاغیشا قالدی

بیزیمکی بیر قورو باخیشا قالدی

نیله ییک ، آرزونون گؤزو قوجالمیر

*********

بختیار دوشونک بیز درین – درین

خیال لار محتشم آرزولار شیرین

اصل صنعتکارین ، اصل شاعیرین

اؤزو قوجالسادا ، سؤزو قوجالمیر

QOCALMIR

Qocaldır insanı, qocaldır zaman;
Ürəyin atəşi, közü qocalmır.
Dağları, daşları qocaldan zaman,
Bilmirəm, bəs niyə özü qocalmır?

Getdi baharımız, yer qışa qaldı.
Düzlər qara qaldı, yağışa qaldı.
Bizimki bir quru baxışa qaldı,
Neyləyək arzunun gözü qocalmır.

Bəxtiyar, düşünək biz dərin-dərin.
Xəyallar möhtəşəm, arzular şirin.
Əsl sənətkarın, əsl şairin
Özü qocalsa da, sözü qocalmır.

1965

▫️تلاطوم

تلاطوم‌سوز اورکده،
قان دا سیر-سیرا باغلار.
تلاطومدن یارانیب-
دئیردیم سیرا داغلار.

سو جوشماسا، داشماسا،
گرانیت قایالارلا،
اوز-اوزه توققوشماسا،
تزه‌لنمز، دورولماز.
دویغو دنیزلرینده،
چاغلایان اورک‌لره،
سینه‌لر ده دار اولماز.

عؤمور بورولغانیندان،
ساخلاماسین قوی منی،
آنامین قاپیمیزدا،
یاندیردیغی اوزرلیک!
منیم خوشبختلیگیم‌چون،
منه گرک دئییلدیر،
دریاجا بخته‌ورلیک.

هیجان‌سیز دار گلیر،
منه کؤکسون قفسی.
اینسان نفسی وئرین-
منه، اینسان نفسی!

نئیله‌ییرم نفس‌سیز-
سیرا-سیرا دوزولموش،
رقمی، عددی من؟
ایسته‌میرم، آ قارداش!
یوز-یوز یالان وعدی من.

منه رنگسیز، بویاسیز،
بیرجه دوغرو سؤز وئرین!
مین گئجه‌نی نئیلیرم؟
منه حرکت دولو،
مین سسلی، مین دویغولو،
تکجه بیر گوندوز وئرین!

یوز-یوز یالواریشلارا،
مین-مین تمنّالارا،
دَییشمه‌رم اورکدن-
گلن سس-سمیری من.
ایسته‌میرم یوز ایللیک،
ایزسیز کئچن عؤمرو من.

منه هیجان دولو،
یالنیز بیرجه گون وئرین!
یوز اولدوز سیزین اولسون،
منه بیرجه گون وئرین!
هر شئیی بوتون وئرین!

ذیروه‌لرین باشیندا،
ذیروه کیمی تک اولوم!
آغلایاندا، من بولود،
گولنده شیمشَک اولوم!...

#بختیار_واهابزاده
#شعر_اوجاغی
@SheirOcagi

اوغری اولماق ایستیرم

قوى پليس لر اينجى مه سين
قورخولو بير سير دئيرم
چوخدانديکى بير آرزوم وار
اوغرو اولماق ايسته ييرم

انسان لارين آراسيندان
عقيده سيز انسان لارى
وجدانى نى ساتانلارى
اوغورلاماق ايسته ييرم

يالانى نى بوندان اونا
اوندان بونا ساتانلارى
ايکى سئون آراسيندان
او اوچومجو آداملارى
اوغورلاماق ايسته ييرم

اوغورلوق دا ايشدى بارى
من آنامين صيفتيندن
واخت سيز دوشن قيريشلارى
اوغورلاماق ايسته ييرم

لاپ غضبى توتسا بئله
يئرين منه گويون منه
نه دئيرسيز دئيين منه
اوغرو اولماق ايسته ييرم

شاعیر بختیار وهابزاده

بختیار وهابزاده :مندن خبرسیز

عؤمرون فصيللري تئز باشا گلدي*** يايي بهرليدير قيشي بهرسيز

(فصلهای زندگی چه زود بسر رسید***تابستانش پر ثمر بود و زمستانش بی ثمر)

بير واخت آييلديم كي هئيدن دوشموشم***ايللر ئوز آتيني چاپدي يهرسيز.

(وقتی بخود آمدم که رمقی نمانده است ***و سالها  ،چهار نعل تاخته است ) 

آمال اولان يئره باش قويان ايللر***  توران گؤزلريمه ياش قويان ايللر.

(خوشا سالهای امید و آرزو *** سالها ی جاری کننده ی اشک بر چشمهای کم سو)

اي ياشيمين ئوستونه ياش قويان ايللر***هارا قاچيرسينيز مندن خبرسيز

(ای سالهایی که برعمرم می افزائید *** کحا شتابان و بی خبر ازمن )

اي عؤمور گؤرونور آرتيق ساحيلين***الين قيسالديقجا اوزانير ديلين

(ای عمر! دیگر ساحل پایانیت دیده میشود*** هر قدر دستت از دنیا کوتاهتر زبانت درازتر)

عؤمور دن وئرديگين يئتميش اوچ ايلين***زهري يئترلي بالي يئترسيز

( در این نصیبت از هفتادو سه سال زندگی*** تلخیش بحد کافی و شیرینیش ناکافی)

ئوز چيين يوكودور هركسين ياشي ***دردي- سيرداشيديرفيكري- يولداشي

{سن هر کس بار زندگیش است ***بادردش هم راز و فکرش رفیق)

دؤنوب خصلتيمه قهر گؤز ياشي*** سئوينج ده كدر ده ئوتمور قهرسيز

(به خصلتم تبدیل شده گریه وزاری *** نه شادی و نه غم بدون گریه ممکن نمیشود)

فيكيرلر سئلينده آخاندان بري***آييرا بيلدينمي خيردن شري؟

( از زمانیکه در سیل افکار جاری شده ام*** آیا توانسته ام خیر وشر را ازهم جدا کنم؟)

توكولموش عؤمرومون يارپاق ايللري*** باغچاسي ويرانه باغي چپرسيز

(از سالهایی که همچون برگ درختان از عمرم جدا شده اند***باغچه اش ویرانه و بدون چپر)

كؤنول اوكؤنول دي قوجا ياشيندا*** فيكير لر قايناشير يئنه باشيمدا

(دل همان دل است که در سن پیری*** افکار میجوشد باز هم در سرم)

يئنه هجومدايام سؤز ساوشيمدا***سؤزوم تپرلدير ئوزوم تپرسيز

(بازهم در مبارزه هستم در مبارزه ی با سخن***وسخنم با نفوذ است وخودم بی نفوذ)

بختیار وهابزاده : قوجالمیر

قوجالدیر اینسانی قوجالمیر زمان

اوره گین آتشی  - کؤزو قوجالمیر

داغلاری – داشلاری قوجالدان زمان

بیلمیرم بس نییه اؤزو قوجالمیر

          *********

گئتدی باهاریمیز ، یئر قیشا قالدی

دؤزلر قارا قالدی یاغیشا قالدی

بیزیمکی بیر قورو باخیشا قالدی

نیله ییک ، آرزونون گؤزو قوجالمیر

           *********

بختیار دوشونک بیز درین – درین

خیال لار محتشم آرزولار شیرین

اصل صنعتکارین ، اصل شاعیرین

اؤزو قوجالسادا ، سؤزو قوجالمیر

QOCALMIR

Qocaldır insanı, qocaldır zaman;
Ürəyin atəşi, közü qocalmır.
Dağları, daşları qocaldan zaman,
Bilmirəm, bəs niyə özü qocalmır?

Getdi baharımız, yer qışa qaldı.
Düzlər qara qaldı, yağışa qaldı.
Bizimki bir quru baxışa qaldı,
Neyləyək arzunun gözü qocalmır.

Bəxtiyar, düşünək biz dərin-dərin.
Xəyallar möhtəşəm, arzular şirin.
Əsl sənətkarın, əsl şairin
Özü qocalsa da, sözü qocalmır.

1965