سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا يَصِفُونَ ﴿۱۵۹﴾

خدا منزه است از آنچه در وصف مى ‏آورند (۱۵۹)

إِلَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ ﴿۱۶۰﴾

به استثناى بندگان پاكدل خدا (۱۶۰)

1. صفحه اصلی
2. علمی، فرهنگی
3. دین و اندیشه

به وقت نماز (۶۸)؛

فضيلت گفتن ذکر سبحان الله

حوزه/ در عده الداعى آمده است كه روزى حضرت سليمان بر قالى خود نشسته بود و سفر مى كرد. دهقانى كه مشغول آبيارى بود، وقتى سليمان را با آن همه شكوه سلطنت ديد، نگاهى به آسمان انداخت و گفت: سبحان الله، خدا چه قدرت عظيمى به سليمان داده است! ...

به گزارش خبرگزاری «حوزه»، کتاب «بهترين پناهگاه حكايات و داستان هاى نماز» اثری از آقای رحيم كارگر محمديارى است که به بیان داستان های گوناگون از نماز و نمازگزاران پرداخته که منتخبی از این داستان ها در شماره های گوناگون تقدیم علاقمندان می گردد.

* فضيلت گفتن سبحان الله

در عده الداعى آمده است كه روزى حضرت سليمان بر قالى خود نشسته بود و سفر مى كرد. دهقانى كه مشغول آبيارى بود، وقتى سليمان را با آن همه شكوه سلطنت ديد، نگاهى به آسمان انداخت و گفت :

سبحان الله ، خدا چه قدرت عظيمى به سليمان داده است !

باد سخن او را به گوش سليمان رساند. سليمان نزد دهقان آمد. دهقان با احترام و ادب از سليمان استقبال كرد. سليمان نيز به گرمى و مهربانى با او برخورد كرد. از دهقان پرسيد: چه گفتى ؟ دهقان پاسخ داد:

عرض كردم خداوند به فرزند داوود چه ملك عظيمى داده است

سليمان گفت :

اگر مؤمن با توجه و اخلاص سبحان الله بگويد، از تمام ملك سليمان بهتر است .

سبحان الله تسبيح و ذكرى است كه دائما در نماز آن را ترك مى كنيم . فضيلت اين ذكر به قدرى است كه واجب است در نماز آن را تكرار كنيم .

تسبیح(سبحان الله) عبارت است از پاک و منزه دانستن خداوند از هر نقص و عیب.

توضیح: در معناى تسبیح سه امر وجود دارد که بدون تحقق هر یک معناى حقیقى تسبیح حاصل نمى شود: 1- نفى هر نقصى از خداوند، 2- علم و شعور تسبیح گوینده، 3- قولى بودن تسبیح. نسبت به تحقق امر اول در موجودات عالم بحثى نیست. هر مخلوقى در این عالم با زبان فقر و احتیاج خود، خبر از خالق سبحان مى دهد و این همان معناى تسبیح تکوینى است (هر مخلوقى در این جهان به عنوان این که معلول است، خبر از خالق و علت خود مى دهد و از آن جا که موجود ناقص و نیازمندى است، خبر از کمال و بى نیازى علت خود مى دهد.
قرآن کریم درباره این معنی از تسبیح می فرماید:
الإسراء : 44 «...َ وَ إِنْ مِنْ شَیْ ءٍ إِلاَّ یُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَ لکِنْ لا تَفْقَهُونَ تَسْبیحَهُمْ إِنَّهُ کانَ حَلیماً غَفُوراً ؛و هر موجودى، تسبیح و حمد او مى گوید ولى شما تسبیح آنها را نمى فهمید او بردبار و آمرزنده است. »
امر دوم (شعور و آگاهى) نیز از دیدگاه قرآن در همه موجودات هست. البته این بدان معنا نیست که علم همه موجودات، یکسان و از یک نوع است. خداوند درباره اعضاى بدن انسان مى گوید:
فصلت، ایه 21 و 22
«حَتَّى إِذا ما جاؤُها شَهِدَ عَلَیْهِمْ سَمْعُهُمْ وَ أَبْصارُهُمْ وَ جُلُودُهُمْ بِما کانُوا یَعْمَلُونَ وَ قالُوا لِجُلُودِهِمْ لِمَ شَهِدْتُمْ عَلَیْنا قالُوا أَنْطَقَنَا اَللَّهُ اَلَّذِی أَنْطَقَ کُلَّ شَیْ ءٍ وَ هُوَ خَلَقَکُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَ إِلَیْهِ تُرْجَعُونَ؛ تا چون بدان رسند، گوششان و دیدگانشان و پوستشان به آنچه مى کرده اند، بر ضدشان گواهى دهند و به پوست بدن خود مى گویند: چرا بر ضد ما شهادت دادید؟ مى گویند: همان خدایى که هر چیزى را به زبان درآورده ما را گویا گردانیده است و او نخستین بار شما را آفرید و به سوى او برگردانیده مى شوید»
معنای تسبیح در نماز:
اما تسبیح (سبحان الله) به معنای اعلام انزجار از طرز فکر مشرکان است: «سبحان الله عما یشرکون حشر/23 و «سبحان الله عَما یصفون صافات/159 ؛ در حقیقت، «سبحان الله» تبرّی عمومی از همه کسانی است که نسبت به خدای سبحان دارای بینش شرک آلودند.
ذکر تسبیح در سرتاسر ارکان و اجزاء نماز وجود دارد. در ذکر رکوع , سجده و در تسبیحات اربعه در رکعات سوم و چهارم.در هرکدام از این موارد هم یک تفسیر مخصوص به خود دارد لکن آن چه در همه مشترک است اذعان و اعتراف به پاکی و بی عیب و نقص بودن خداوند دارد.
با ذکر سبحان الله خداوند را از هرگونه نقص منزه می دانیم و با ذکر سبحان ربی اذعان می کنیم که خداوند متعال در مرتبه ربوبیت و تربیت ما هیچ نقص و کمبودی نگذاشته است و هر انچه نقص و کاستی وجود دارد از ناحیه ما است. سر نجات بندگان شایسته خداوند در رسیدن به این حقیقت است.